Największy z drapieżników ziem północnych, towarzyszący ludziom od czasów jaskiniowych i do dziś zachowujący szczególną pozycję w ludzkiej wyobraźni.
W różnych krajach północy skóry niedźwiedzi miały zastosowania magiczne, zwłaszcza w obrzędach totemicznych, zakładano je by imitować zwierzę bądź by się z nim utożsamić. Magiczne i obrzędowe znaczenie ubioru ze skór niedźwiedzi nie wykluczało używania jej na co dzień.
W tradycji Litewskiej niedźwiedzie futro uważano za dawny strój narodowy. Skory niedźwiedzie trafiały na podłogi
w magnackich i szlacheckich domach, można je było zobaczyć także w kościołach.
Był obiektem kultu, wysłannikiem bóstw, leśnym człowiekiem. Toteż i uczucia jakie ludzie żywili do niedźwiedzi są rozmaite, od lęku i wrogości poczynając, przez szacunek i podziw, na przyjaźni kończąc.
W Polsce przysmakiem były niedźwiedzie łapy, podano je np. na weselu Jana Sobieskiego z Marysieńką. Dość długo mięso niedźwiedzi jadali polscy górale, także Słowacja i całe Karpaty, Jugosławia, Norwegia i Szwecja nie mogły się rozstać z daniami z misia.
Szynkę z niedźwiedzia zachwalał Bismarck, zajadał się nią Stalin.
Niektóre części niedźwiedzia używane były jako amulety zarówno od nieszczęść, jak i od chorób. Jeszcze dziś amerykańscy jubilerzy kupują niedźwiedzie pazury i oprawiają, zapewne nie ze względu na walory estetyczne, lecz dla dwoistej magii związanej z tym przedmiotem.
Baribal, niedźwiedź amerykański – gatunek niedźwiedzia najbardziej rozpowszechniony w Ameryce Północnej (od północnej Kanady do Florydy i Meksyku). Masywna budowa ciała, długość do 1,5 m, waga samców do 225 kg, samic do 180 kg. Sierść czarna czasem wpadająca w brąz. Nazwa angielska black bear, czyli "czarny niedźwiedź" nie w pełni odpowiada faktycznej barwie tych zwierząt, które mogą mieć sierść od czarnej po płową, zwaną tu cynamonową. Baribale znakomicie wspinają się na drzewa, zwłaszcza gdy szukają bezpiecznej kryjówki. Drapieżnik zapada w lekki sen zimowy, w czasie którego samica rodzi 2-3 młode.
Niedźwiedź brunatny (Ursus arctos) – to drapieżny ssak z rodziny niedźwiedziowatych. Osiąga od 1,5 do 3 m długości (niedźwiedź kodiak), do 1,25 m wysokości i od 130-700 kg masy ciała (wymiary zależne od podgatunku). Sierść gęsta, barwy rudej, brunatnej, czarnej lub srebrzystej.
Zamieszkiwał pierwotnie całą Europę, obecnie w południowo-zachodniej Europie został wytępiony (podjęta została próba reintrodukcji w Pirenejach). Występuje w niedostępnych lasach górskich, w Eurazji i Ameryce Północnej,
aż do północnego Meksyku. Żywi się nasionami, owocami, grzybami, dżdżownicami, ślimakami, jajami ptaków, chętnie zjada miód; z braku produktów naturalnych może wyrządzać znaczne szkody wśród bydła i zwierzyny leśnej. Na człowieka napada tylko drażniony lub zachęcony, np. przez karmienie. Na zimę przygotowuje sobie legowisko zwane gawrą i zapada w sen zimowy, z którego od czasu do czasu może się budzić. Żyje samotnie, tylko w okresie godowym w parach. W zimie samica rodzi zwykle 2—3 młodych, którymi opiekuje się
aż do następnego miotu. Samica z młodymi bywa szczególnie niebezpieczna.
Niedźwiedź brunatny jest chroniony na obszarze całej Polski.
Niedźwiedź oswaja się łatwo, aczkolwiek nawet obłaskawiony bywa niebezpieczny (nawet dla swych opiekunów).
W XVI- i XVII-wiecznej Polsce organizowano szkoły dla niedźwiedzi (akademia smorgońska), a pokazy wykonywanych przez nie sztuczek gromadziły tłumy. Według prof. Jana Korwina Kochanowskiego ostatniego niedźwiedzia w Polsce centralnej zabito pod koniec XVII w. w lasach Bedońskich.
Długość tułowia z głową: samiec 160-280 cm, samica 150-210 cm , ogon: 5-21 cm ,wysokość: 90-140 cm. Samce ważą 250-500 kg (niekiedy 700 kg),zaś samice 180-300 kg.
Ciąża trwa ok. 8 miesięcy (co dwa lata). W miocie jest najczęściej 1-3 niedźwiadków mających ok. 25 cm długości .
Czas uzależnienia od matki: 18 miesięcy. Pierwsze tygodnie po narodzinach młode spędzają wtulone w nogi matki tak, że nawet nie dotykają podłoża.
Niedźwiedzie żyją do 35 lat .
Grizzly (niedźwiedź szary, Ursus arctos horribilis) – ssak drapieżny z rodziny niedźwiedziowatych, zaliczanej do rzędu drapieżnych (Carnivora).
Zamieszkuje Amerykę Północną w jej zachodniej części, występuje również w Górach Skalistych. Długość ciała dochodzi do ponad 2 m, waga do 500 kg. Ubarwienie sierści brązowe
z szarym lub srebrzystym nalotem. Grizzly jest podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos). Jest wszystkożerny, odżywia się głównie pokarmem roślinnym, padliną, drobnymi zwierzętami, poluje także na większe ssaki, przy czym ofiarą jego pada również wyraźnie mniejszy baribal, zwany niedźwiedziem czarnym.
